Văn hoá “Cảm ơn” ありがとう trong gia đình người Nhật

Gần 3 năm sinh sống ở Nhật, trong vòng tay của gia đình chồng người Nhật. Mình gần như thẩm thấu, ngấm từng chút một rồi “say” cái văn hoá “cảm ơn” này rồi. Không thể không gìn giữ, không thể không học tập được.

Mình dần hiểu được tầm quan trọng và ý nghĩa của câu nói ấy, bản thân mình thấy vui, thấy tròn đầy khi nghe ai đó nói “cảm ơn” mình sau một sự việc nào đó và cảm giác hạnh phúc khi nói-được-thành-lời “cảm ơn” một ai đó chứ không còn “giữ trong lòng” như trước. Thứ hạnh phúc mà trước đây, khi ở Việt Nam, mình ít khi nào cảm nhận được một cách trọn vẹn, đặc biệt là đối với người nhà trong gia đình.

-“Con bới cơm cho ba rồi nè

-Cảm ơn con!”

-Con lấy dùm mẹ miếng khăn giấy bên đó với

-Cảm ơn con!”

-“Hôm nay cảm ơn vợ chồng con tới chơi nhé!” “cảm ơn mấy tấm ảnh nhé…”

-…

Vô số lời “cảm ơn” được nói mỗi ngày trong gia đình mình, từ những chuyện siêu vụn vặt đời thường, người này làm giúp người kia điều gì, cho tới những chuyện có vẻ như lớn lao nhưng chẳng “ơn nghĩa gì” cho lắm.

Ví dụ như mẹ chồng mình hay cảm ơn mình vì đồng ý cưới con trai của mẹ, rồi từ Việt Nam xa xôi, qua đây sống với gia đình mẹ, bà nói lời “cảm ơn” suốt gần 3 năm nay (dù mình cũng không sống chung với ba mẹ chồng mình ngày nào cả), và lần nào nghe bà nói “cảm ơn”, mình cũng cảm động, cảm mến, cảm giác xứng đáng vô cùng với quyết định này. Nghe bà “cảm ơn” thì mình cũng vô cùng tự nhiên để “cảm ơn” ngược lại, mình tự thấy mình cần cảm ơn tấm lòng, sự chân thành của mọi người trong gia đình thứ 2 mà mình đang có hôm nay.

Gia đình chồng mình, ba người con đều lập gia đình và sống riêng với ba mẹ, chỉ gặp nhau vào các ngày lễ, tết, các ngày ăn mừng sinh nhật, giáng sinh… và lần nào cũng thế, cuối buổi tiệc đều là lời “cảm ơn”, cảm ơn vì đã cho nhau khoảng thời gian vui vẻ, yên lành, cảm ơn vì đã xuất hiện trong cuộc đời nhau, đã là gia đình, là những người yêu quý của nhau.

Nhà mình, sau mỗi bữa ăn, trước giấc ngủ mỗi đêm,… không thể thiếu năng lượng đến từ hai chữ “cảm ơn”. “Cảm ơn em đã nấu cơm ngon”, “Cảm ơn anh đã cố gắng làm việc”, “Cảm ơn vì một ngày bình an”…

Anh chân dài nhà mình cũng có những lần nói “cảm ơn” khiến mình nghĩ ngợi, cảm động rất nhiều như:

-“Em mới mua chiếc khăn trải bàn nè, anh thấy sao?

-Đẹp đó, cảm ơn em”

Cảm ơn mình, vì mình đã dành thời gian, tâm huyết để đi mua một chiếc khăn trải bàn về, trong khi anh ấy không thể đi ư? Có cần thiết phải nói cảm ơn hay không khi đây cũng là nhà mình, cũng vì mình thích nên mình mua về thôi?

Nhưng thử cắt hai chữ “cảm ơn” ra khỏi câu, thì có phải “Đẹp đó em” là thiếu đi rất nhiều ý nghĩa không?

“Cảm ơn” để nói bằng tiếng Nhật, có thể nói không dưới 10 kiểu khác nhau, tuỳ vai vế, tuỳ hoàn cảnh, tình huống… Nhưng với mình thì tất cả đều mang ý nghĩa giống nhau, tất cả đều chứa đến 99,9% là hàm ý của sự biết ơn, sự tôn trọng đối phương. Nói “cảm ơn” nhưng lại không hẳn là để cảm ơn, nói “cảm ơn” để cho người kia biết mình quý họ, quý công sức, quý tấm lòng, quý sự hiện diện của họ đến mức, phải tỏ bày ra bằng lời.

“Cảm ơn” cũng là một trong những từ cửa miệng, được sử dụng phổ biến của người Nhật, họ cảm ơn nhau, đều đặn, bất kể việc lớn hay việc nhỏ, bất kể đối phương có là người lớn hay trẻ con, có là con vật, hay đồ vật… Từ ngày thích nghi, hoà nhập với xã hội, con người nơi đây, cũng chính là ngày mình biết nói “cảm ơn” thật tự nhiên. Mình biết cảm ơn nước Nhật vì những ưu ái mình cũng như những trở ngại, những thách thức mà nước Nhật dành cho mình, mình cảm ơn tất cả mọi thứ xảy đến, tất cả đều mang giá trị giúp mình trưởng thành, hoàn thiện bản thân mỗi ngày và mình cũng cảm ơn một ngày bình an để mình có thể gõ được những dòng chữ này.

Cảm ơn, arigatou!