Oden-sưởi ấm mùa đông ở Nhật

Nhà mình rất thích món Oden, đặc biệt là vào những ngày chuyển mùa, ngày mưa lạnh, ngồi cạnh một nồi Oden nghi ngút khói thật không còn gì sánh bằng luôn á hihi.

Oden là món ăn được cho là “linh hồn mùa đông”, một món ăn truyền thống của người Nhật. Là một món ninh, hầm trong nồi (thường người ta sử dụng nồi đất nung, có thể giữ nhiệt và tiện bày luôn trên bàn ăn) với nước dùng mang hương vị đặc trưng của dashi-nước súp nấu từ cá ngừ khô bào mỏng và tảo bẹ kombu. Nước súp cũng có thể được làm từ nấm shiitake khô, cá con hay xương gà tuỳ sở thích và điều kiện vùng miền.

Đối với nước dùng trong món Oden, người dân ở vùng Kanto-miền Đông Nhật Bản, có khuynh hướng thích nước dùng có vị đậm trong khi ở vùng Kansai-miền Tây lại thích nước dùng nhạt hơn. Ở vùng Trung bộ đảo Honshu, người dân thường cho hỗn hợp tương miso, các vùng khác nhau, họ sử dụng các gia vị khác nhau tạo nên sự phong phú, đặc trưng của món Oden vùng miền đó…

Oden là món ninh trong nhiều giờ nước dùng với các loại bánh cá nghiền được gọi chung là Neri-mono, củ cải, trứng luộc…

Nhật Bản có nguồn cá rất phong phú, cá là nguyên liệu phổ biến, nổi tiếng với các món cá tươi sống, dinh dưỡng… với những phần thừa lại của con cá hoặc những loại cá quá nhỏ không phù hợp để ăn sống được nghiền ra để chế biến món chả cá bổ dưỡng Neri-mono.

Trong một nồi Oden thường có nhiều loại Neri-mono, điển hình như chikuwa-món chả cá được nướng hoặc hấp và tạo hình như ống tre; kama-boko là món chả cá hấp tạo hình dẹt, nhỏ; hanpen-món chả cá luộc làm từ cá nghiền, lòng trắng trứng, củ khoai mỡ và các nguyên liệu khác…

 

Người Nhật cũng thường rất coi trọng cảm nhận về tự nhiên, về sự thay đổi của các mùa trong năm, đặc biệt là trong cách nấu nướng, chế biến thực phẩm. Những ngày đông, để tránh cơ thể nhiễm lạnh, cảm cúm, người Nhật thường chú trọng kết hợp loại củ, được ví như “nhân sâm mùa đông” do có nhiều tác dụng trong hỗ trợ tăng cường sức khỏe, chữa bệnh, củ cải trắng rất được ưa chuộng ở Nhật vào mùa lạnh. Người ta thường bào nhuyễn ăn kèm món cá nướng, bào sợi bày cùng những lát cá tươi sống và trong một nồi Oden truyền thống không thể thiếu một miếng củ cải ninh mềm, thấm gia vị, một miếng củ cải thơm ngọt trong nồi súp trong vắt, nóng hổi.

Có thể cho nhiều loại nguyên liệu vào món oden, mỗi địa phương khác nhau lại có cách chế biến và phát triển món ăn này rất khác nhau. Ở miền Bắc nước Nhật, người ta thích thêm các loại sò và các loại rau dại có thể ăn được. Trong khi đó, ở Osaka và một số nơi khác của vùng Kansai-miền Tây Nam, người ta lại thích cho bạch tuộc và những lát gân bò vào. Ở Okinawa, tỉnh nằm ở phía Nam, người ta lại nấu với chân giò… 

Nhà mình thường nấu Oden với nước dùng từ cá ngừ khô bào, tảo bẹ hoặc các gói gia vị pha sẵn rất tiện lợi với trên dưới chục loại nguyên liệu, nấu một nồi ăn có phải 2 ngày mới hết luôn đó. Ngày nay, hầu như lúc nào siêu thị và các quán nhậu cũng có bán món này, tuy nhiên, mình chỉ thấy giá tốt, nhiều loại để lựa chọn khi vào đông thôi. Củ cải trắng daikon cũng thế, dược dịp mua đồ ngon, bổ, rẻ là mình thích nhất luôn, nên cứ học tập người Nhật “mùa nào thức nấy” thôi hihi.